wtorek, 7 lipca 2015

Łacina

Nauczyciel prowadzący: May Momente
Podręcznik: www.momentemay.wix.com/latin

Temat: WYMOWA I AKCENT; ŁACINA WE WSPÓŁCZESNOŚCI.

Przy wymowie łacińskiej można bazować na czterech szkołach, jednak najważniejsza jest północnoeuropejska. Alfabet łaciński składa się z 24 znaków (alfabet polski bez polskich znaków oraz W i J) i jest podstawą dla języków europejskich (romańskich, germańskich, części słowiańskich, bałtyckich oraz albańskiego).

Wymowa jest zasadniczo podobna do polskiego, ale istnieją wyjątki. Mam na myśli dyftongi, czyli połączenie dwóch samogłosek w jednej sylabie. Rozróżniamy aż cztery dyftongi: ae, oe, au, eu i wymawiamy je jak jedną sylabę.



Veni, vidi, vici. - Przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem.
 - Juliusz Cezar -

Według wymowy północnoeuropejskiej to vici wymawiamy jako /wici/, ale końcówka nie jest z polskim akcentem, ale osobno /c i/. (Jak citrina)

Akcent w języku łacińskim zależy od iloczasu, czyli od długości lub krótkości samogłosek. Dla akcentu ważna jest długość samogłoski przedostatniej sylaby.



Kreska nad samogłoską, tak jak mamy w pierwszych dwóch przykładach, oznacza jej długość. Natomiast „łuczek”, jak widać przy wyrazach drugiej zasady, mówi o samogłosce krótkiej.

Latynizmy, czyli polskie słowa pochodzenia łacińskiego. Wiele słów z łaciny przeszło do naszego języka. Podzielimy je sobie na sześć zasadniczych grup:

  • wyrazy, które pozostały bez żadnych zmian: fortuna – fortuna, natura – natura, gratis ­– gratis, orator – orator;
  • wyrazy, które zmieniły formę ortograficzną lub fonetyczną: theologia – teologia, colonia – kolonia, gymnasium – gimnazjum;
  • wyrazy, które utraciły końcówkę: circus – cyrk, ­ sensus – sens, chromium – chrom, ­triumphus – triumf, textum – tekst, oceanus – ocean;
  • rzeczowniki zakończone na –io otrzymały w języku polskim zakończenie –ia lub ­–ja: adoratio – adoracja, questio – kwestia, operatio – operacja;
  • przymiotniki zakończone na ­–lis uzyskały w języku polskim inną końcówkę: fatalis – fatalny, stabilis – stabilny, generalis – generalny;
  • czasowniki mające zmienione zakończenia: delectare – delektować, anullare ­– anulować, curare – kurować, exponĕre – eksponować, mutare – mutować. 

Brak komentarzy

Prześlij komentarz

© Halucynowaa | WS | X X